Forum Dla INTELIGENTNYCH

Jak czytać wyniki badań?
W dobie komputeryzacji i nowoczesnych diagnostycznych technik medycznych czujemy się często zagubieni. Wyniki nawet najzwyklejszych badań – krwi i moczu – dla ludzi niewtajemniczonych bywają czarną magią. A przecież badania podstawowe powinniśmy robić co najmniej raz w roku. Warto więc wiedzieć, jak je odczytywać i o czym mogą świadczyć nieprawidłowe wartości. Poniżej znajdziesz wyjaśnienie symboli stosowanych przez laboratoria analityczne, a także obowiązujące normy.
Co mówi badanie krwi?
To najważniejsze ze wszystkich badań. Może wiele powiedzieć o zdrowiu, niekiedy nawet uratować życie. Jeśli więc czujesz wyraźny spadek energii, senność, nadmierne pragnienie, straciłaś apetyt, wypadają ci włosy albo niepokoi cię cokolwiek innego, nie zwlekaj i idź na badanie do lekarza rodzinnego. Z pewnością dostaniesz skierowanie na pobranie krwi. Które wskaźniki są najważniejsze i jak je czytać?

WBC – leukocyty (krwinki białe)
Świadczą o funkcjonowaniu układu odpornościowego.
Prawidłowy wynik: powinien mieścić się w granicach 4,0–10,0 G/I.
Co powinno wzbudzić niepokój? Nadmiar leukocytów może świadczyć o stanie zapalnym lub chorobie układu krwiotwórczego.
Ważne dla kobiet w ciąży! W ostatnim miesiącu wyniki mogą przekraczać 10 G/I.
OB – odczyn Biernackiego
OB (czyli opad) informuje, w jakim tempie opadają krwinki czerwone po upływie jednej lub dwóch godzin. Prawidłowy wynik: do 20 mm/godz.
Co powinno wzbudzić niepokój? Gdy OB jest zbyt wysokie, może wskazywać na stan zapalny w organizmie – np. zapalenie pęcherza moczowego czy ucha. Opad podnosi się nawet przy lekkim przeziębieniu. Gdy OB jest zbyt niskie, może sygnalizować anemię (niedokrwistość) lub przewlekłą niewydolność krążenia.
Ważne dla kobiet w ciąży! OB może być u nich wyższe od 20 mm/godz. i nie jest to powód do niepokoju.

HGB – hemoglobina
Bardzo ważny wskaźnik, świadczący o tym, czy krwinki czerwone pracują prawidłowo i wszystkie narządy są dobrze dotlenione.
Prawidłowy wynik: norma wynosi 12–16 g/dl dla kobiet i 14–18 g/dl dla mężczyzn.
Co powinno wzbudzić niepokój? Zbyt mało hemoglobiny może świadczyć o niedokrwistości (anemii). Towarzyszy mu wtedy niedobór krwinek czerwonych. Zbyt dużo HGB może świadczyć o odwodnieniu organizmu.
l Ważne dla kobiet w ciąży!
Mogą mieć inne wyniki, np. poniżej 11 g/dl.
PLT – trombocyty (płytki krwi)
Liczba płytek świadczy o krzepliwości krwi, co ma duże znaczenie np. gdy konieczny jest zabieg chirurgiczny. Prawidłowy wynik: od 150 do 300 G/l.
Co powinno wzbudzić niepokój? Zbyt dużo PLT może wskazywać na poważne schorzenie, np. gruźlicę, problemy z wątrobą, a nawet nowotwór. Gdy płytek jest zbyt mało, może to świadczyć o zaburzeniach krzepliwości krwi, a nawet o rozwijającej się chorobie nerek.
Ważne dla kobiet w ciąży! Liczba płytek nie powinna odbiegać od normy.
RBC – erytrocyty (krwinki czerwone)
Uczestniczą w wymianie gazowej, transportują tlen, a także dwutlenek węgla w organizmie.
Prawidłowy wynik: 4,0–5,6 T/I dla kobiet oraz 4,6–6,2 T/I dla mężczyzn.
Co powinno wzbudzić niepokój? Zbyt mało RBC może świadczyć o anemii, zbyt dużo – o chorobie układu krwiotwórczego.
Ważne dla kobiet w ciąży! Jeśli liczba RBC jest nieco niższa niż przewiduje norma, nie jest to sygnałem choroby.
Na badania bez śniadania
Zjedzenie nawet jednej kanapki lub wypicie kawy może zafałszować wyniki. Przed pobraniem krwi warto natomiast wypić pół szklanki wody.
Morfologia krwi jest badaniem powszechnym i każdy może ją wykonać bez skierowania od lekarza. trzeba jednak pamiętać, że właściwe wnioski może wyciągnąć jedynie lekarz, dokładnie analizując wszystkie wartości i relacje pomiędzy nimi oraz porównując wyniki aktualne z poprzednimi. Morfologię krwi zawsze należy wykonywać na czczo. Wyniki zmieniają się też zależnie od wahań dobowych.

O CZYM MÓWI TWOJA KREW ?
---------------------------------------------------
Albumina: Norma : 35-50 g/l
Wzrost stężenia : odwodnienie
Spadek stężenia : zaburzenia wchłaniania, niedożywienie, choroby wątroby /marskość, zanik, uszkodzenie, toksyczne, nowotwory.
Aminotransferaza alaninowa: norma: 5-40U/l
/ ALT, AIAT, GPT, / Wzrost aktywności: wirusowe zapalenie wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby, niewydolność krążenia, zawał mięśnia sercowego, marskość wątroby, zapalenie trzustki.
Amylaza: Norma: 25-125 U/l powyżej 70-ego roku życia 20-160 U/l
Wzrost aktywności: ostre zapalenie trzustki, perforacja wrzodu dwunastnicy, niedrożność jelit, zapalenie pęcherzyka żółciowego, kamica żółciowa i trzustkowa, ostre zapalenie nerek, kwasica ketonowa w cukrzycy.
Spadek aktywności: martwica trzustki, kamica żółciowa, rozległe poparzenia, zawał mięśnia sercowego, zatrucia.
Białko całkowite : Norma: 60-80g/l
Wzrost stężenia: przewlekłe stany zapalne, toczeń rumieniowaty, choroby gośćcowe, marskość i stany zapalne wątroby, nowotwory układu chłonnego.
Spadek stężenia: niedobór białka w diecie, zaburzenia wchłaniania, choroby wątroby /marskość, cukrzyca, kłębkowe zapalenie nerek, choroby przewodu pokarmowego, /nowotwory złośliwe, choroba trzewna/.
Bilirubina : Norma: 0,2-1,0 mg/dl
Wzrost stężenia bilirubiny całkowitej: żółtaczka hemolityczna u noworodków, żółtaczka.
Wzrost stężenia bilirubiny bezpośredniej: wirusowe zapalenie wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby, zatrucia lekami, choroby metaboliczne, kamica żółciowa, nowotwór trzustki.
Lipidogram
Trójglicerydy
Inny rodzaj tłuszczów, też niebezpiecznych dla naszych naczyń krwionośnych.
Prawidłowy wynik: do 160 mg/dl.
Co powinno wzbudzić niepokój? Zbyt wysoki LDL i trójglicerydy. Należy zmienić dietę na mniej tłustą i mniej słodką. Jeśli mamy nadwagę, trzeba też schudnąć. Gdy cholesterol całkowity przekracza 300 mg/dl, lekarz często zleca leki.
Cholesterol: Wartości pożądane: 200mg/dl wartości graniczne 200-250 mg/dl
Wzrost stężenia: hiperlipidemie pierwotne /rodzinne/,zespół nerczycowy, przewlekła niewydolność nerek, cukrzyca,, przewlekłe zapalenie trzustki, niedoczynność tarczycy, łagodne zapalenie wątroby, otyłość ,ciąża.
Spadek stężenia: marskość wątroby, ostra i podostra martwica wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby, głodzenie, posocznica, nadczynność tarczycy, niedokrwistość.
Cholesterol HDL – dobry cholesterol Jest potrzebny do prawidłowej przemiany tłuszczowej, niezbędny dla układu nerwowego
Norma: mężczyźni 35-70 mg/dl kobiety : 40-80mg/dl
Wzrost stężenia: duża i regularna aktywność fizyczna, niektóre leki obniżające lipidy
Spadek stężenia: zespół nerczycowy, palenie tytoniu.
Cholesterol LDL – zły cholesterol Wartości pożądane: poniżej 135mg/dl , wartości podwyższone: 135-155mg/dl
Wzrost stężenia: hipercholesterolemia pierwotna, żółtaczki poza wątrobowe, zespół nerczycowy, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, leki-betablokery, kortykosterydy, androgeny./ Jego nadmiar jest groźny dla serca i tętnic

Cukier (glukoza)
Norma: 70-115mg/dl, po posiłku – nie więcej niż 180 mg/dl.
Wzrost stężenia: cukrzyca typu I i II, zaburzenia funkcji przysadki8 i nadnerczy, ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki, rak trzustki.
Spadek stężenia: przedawkowanie insuliny lub nieprzyjęcie posiłku po podaniu leku, przedawkowanie doustnych leków przeciwcukrzycowych.
Ważne dla kobiet w ciąży! Badaj cukier raz w miesiącu
Potas: Norma 3,5 - 5,0 mmol/l
Wzrost stężenia: wstrząs,szcz3ególnie przebiegający z kwasicą metaboliczną, głodzenie, niewyrównana cukrzyca, ostra niewydolność nerek
Spadek stężenia: długotrwałe wymioty, biegunki, przetoki jelitowe i żołądkowe, po zabiegach operacyjnych.
Prolaktyna: Norma: kobiety: 40-470mU/l mężczyźni 35-330 mU/l
Wzrost stężenia: guzy przysadki, zapalenie opon mózgowych, niewydolność nerek, uszkodzenie ściany klatki piersiowej /uraz ,zabieg operacyjny/,półpasiec.
Spadek stężenia: chirurgiczne usunięcie przysadki mózgowej, radioterapia.
Wapń całkowity: Norma: 2,12 - 2,62mmol/l
Wzrost stężenia : osteoliza w wyniku ognisk pierwotnych lub/i przerzutów nowotworowych do tkanki kostnej, pierwotna nadczynność przytarczyc, przedawkowanie witaminy D, rodzinna hiperkalcemia,
Spadek stężenia: wtórna nadczynność przytarczyc, niedobór witaminy D, przewlekła niewydolność nerek,
ostra zasadowica, ostre zapalenie trzustki.